Kök hücre tedavileri konusunda belgesel : The Healing Miracle
Yapımcıya (Jaff Hays) göre, kök hücre tedavisi antibiyotiğin keşfinden sonra en önemli tıbbi buluş. Bekleyelim bakalım ucuzlamasını ve yaygınlaşmasını. Şimdilik eklemlerle ilgili sorunlarda çok etkileyici sonuçlar alındığı anlatılıyor. (Belgeselin ücretsiz yayını sona erdi; tekrarı olursa duyururum.)
***
Belgeseli izleyemedim; ama youtube’da belgeselin ağır toplarından Dr. Neil Riordan’ın kök hücre tedavileriyle ilgili birkaç vidyosunu (evet, video yerine okuduğumuz gibi vidyo yazmakta ısrarlıyım!) izledim. Belgeselin Amerikalı izleyicilere hitap ettiğini farkettim. ABD’de çoğu eyalette bırakın göbek bağından elde edilen kök hücrelerinin, hastanın kendi vücudundan hasat edilen kök hücrelerinin kullanımına bile izin yok! Teksas eyaleti bir kapı açmış durumda; hastanın kendisinden (adipoz-yağ dokusundan) alınan kök hücreler kendisine verilebiliyor. Oralarda yaşıyorsanız, sizde veya bir yakınınızda diz, omuz vb. bir eklem sorunu bulunuyorsa, artık ameliyat olmaya gerek kalmadan sorununuzu halletmek mümkün.
Bu belgeselle temel bazı kavramlara aşinalık kazandığımı düşünürsek, şimdiki amacım Türkiye’ye daha yakın ülkelerde, özellikle avrupa ülkelerinde neler yapılmakta olduğunu araştırmak. Ama önce kök hücreler konusunda Dr. Neil Riordan’ın dedikleri...
Dr. Neil Riordan, A.B.D.’de kök hücre tedavileri konusundaki kısıtlamalar yüzünden yıllardır araştırma ve çalışmalarını Panama’da sürdürüyor. Panama’daki merkezlerinde MS, romatoid artrit, otizm, omurilik hasarı, osteoartrit gibi tedavisi zor görülen hastalıklar ve yaşlanmanın etkileri gibi başka rahatsızlıklar tedavi ediliyor
Dr. Riordan’ın yaptığı kök hücre çalışmaları ve tedavilerinin temelinde şu teori var :
Çoğu kronik hastalık mezenkimal kök hücrelerin yetersiz sayıda olmasından veya işlevlerinin yetersiz/bozuk olmasından kaynaklanıyor. Merkezlerinde yapılan kök hücre tedavilerinde sağlıklı doğumlardan sonra bağışlanan göbekbağlarından elde edilen mezenkimal kök hücreler (MKH’ler) kullanılıyor.
Göbek bağından elde edilen kök hücrelerin tercih edilmesinin çeşitli sebepleri var. Yaşlandıkça kök hücrelerimiz sayıca ve işlev açısından zayıflıyor. Ayrıca göbek bağından elde edilen kök hücreler çok hızlı çoğalıyor.
Göbek bağından elde edilen kök hücreler :
- Enflamasyonu kontrol eder
- Bağışıklık sistemini düzenler
- Yeni hücre oluşumunu (rejenerasyonu) tetikler
- Homeostaziyi (vücudun iç ortamında dengelerin korunması) kontrol eder
Mezenkimal Kök Hücreler (MKH)
MKH’ler kişinin kemik iliğinden ve vücutta böbrek, karaciğer, yağ dokusu dahil çok sayıda bölgeden elde edilebiliyor. Kan akımı olan her yerde kök hücre var.
Mezenkimal kök hücre tedavisi, vücudun her yerinde işe yarayabiliyor; çünkü MKH’ler karşılaştıkları durumlara - hasarlara uygun yanıtlar üreten, genetik olarak programlanmış sensörler. Hasarı tespit edip gerekeni yapıyorlar.
Kök hücreler sanıldığı gibi hasarlı hücrelerin yerini almıyor. Etkinlikleri salgıladıkları (mikroveziküller, mitokondri vb.) sayesinde oluyor. Salgılarıyla hastanın kendi kök hücrelerinin oluşumunu harekete geçiriyorlar. Verilen kök hücreler 4 - 8 ay içinde zaten ölüyor. Mezenkimal kök hücreler sağlıksız, problemli hücrelere mitokondri bağışlıyor, böylece onları ayağa kaldırıyor.
İzlediğim konuşmaları sırasında Dr. Neil Riordan vücudun kan dolaşımı olan her bölgesinde kök hücreler bulunduğunu tekrarladı. Sanırım MS gibi merkezi sinir sistemini tutan hastalıkları düşünerek kan - beyin bariyerinin içinde çok az sayıda mezenkimal kök hücre bulunduğunu ve buraya kök hücre aktarılması gerektiğini söyledi. Panama’daki çalışmalarından bahsederken, sadece MS ile ilgili bir laboratuarı ve otizm ile ilgili kök hücre çalışmalarının yürütüldüğü bir laboratuarı olduğunu söyledikten sonra her iki hastalığın tedavisinde de çok iyi sonuçlar aldıklarını belirtti.
Vücudun normal işleyişinde, bir hasar (yaralanma, organlarda işlevsel bir bozukluk vs.) olduğunda kök hücreler problemli bölgeye çağrılıyor. Yaş ilerledikçe kan dolaşımındaki kök hücre sayısı azalıyor. Dolayısıyla vücudun kendi kendini tamir etme becerisi azalıyor. Yirmili yaşlardan itibaren vücudun dejenerasyon hızı, rejenerasyon hızının ve kabiliyetinin önüne geçiyor. (Yaşlanma sürecinin başlangıcı...)
Kan dolaşımında yeterli sayıda kök hücre bulunmuyorsa rahatsızlıklar başlıyor. Basit bir kesik veya sıyrığın tamirinde vücut nasıl dolaşımdaki kök hücrelerin yardımına ihtiyaç duyuyorsa, kalp hastalığı veya beyin kanaması gibi ciddi bir sorunun düzeltilmesinde de dolaşımdaki kök hücrelere ihtiyaç var.
Bahsedilen kök hücre tedavileri bu noktada işe yarıyor. Kişide kök hücre sayısı yetersizse, hastaya kendi vücudundan veya başka bir kaynaktan (göbek bağı gibi) elde edilen kök hücreler transfer edilirse (örn.belgeselde ve Neil Riordan’ın konuşmalarında üzerinde durulan enjeksiyon yoluyla) gerek duyulan tamirat başlatılıyor.
Kök hücre transferinde (göbek bağından, kemik iliğinden ve kişinin kendi yağ dokusundan hasat edilenler) en zahmetli yöntem hastanın kemik iliğinden kök hücre almak. Yeni gelişmelerle buna gerek kalmıyor. Adipoz dokudan, yani yağ dokusundan basit bir işlemle kök hücre elde edilip bu hücreler filtre ediliyor; çoğaltılıyor ve daha sonra kullanılıyor. Özellikle diz eklemi, omuz gibi bölgelerdeki sıkıntılar için ameliyata gerek duyulmadan, hastanın problemli eklemine kendi yağ dokusundan elde edilmiş olan kök hücreler enjekte ediliyor. Ameliyatın sıkıntısı, yaratabileceği komplikasyonlar, sonrasındaki iyileşme süreci ve hastanede kalmayı gerektiren bir durum yok! Yaklaşık iki ay geçince fonksiyonunu neredeyse tamamen kazanmış dizinden bahseden sakatlanmış sporcular izledim. Eklemlerde kök hücre tedavisiyle sağlanan başarı artık sürpriz değil.
Kök hücre transferi dışında kişide kök hücre üretimini uyarabilen ve böylece kan dolaşımındaki kök hücre sayısını artırmayı amaçlayan takviyelerden de bahsediliyor. Mesela Stem Kine’ın iddiası dolaşımdaki kök hücre sayısını artırmak.
Kaynaklar :
https://www.youtube.com/watch?v=cLKOddCPs9I Neil Riordan - Mezenkimal Kök Hücreler hakkında, Golden Cells
https://www.youtube.com/watch?v=vYMOzUd4iNM Why stem cells work
https://www.youtube.com/watch?v=gNJiYpXJZpU Neil Riordan, book signing
https://www.youtube.com/watch?v=vxoC90148pE Göbek bağından elde edilen kök hücreler
