Yasal Uyarı

Yasal Uyarı
Bu sitede yayınlanan bilgi ve referanslar hiçbir surette doktor tavsiyesi yerine geçmez. Tüm sağlık problemlerinde mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Doktora başvurmadan kesinlikle ilaç veya başka tedavi yöntemleri kullanılmamalıdır.

Kaynak gösterilerek paylaşılan ve verilen bağlantılar (link'ler) ile ulaşılan bilgilerden kaynak sahibi sorumludur.
Sitede yer alan bilgilerin Multipl Skleroz ve diğer hastalıklar konusunda genel kabul gören tıp literatürüne uygun olduğuna dair bir iddiam yok. Bir MS hastası olarak denediğim, kısmen fayda gördüğümü düşündüğüm yardımcı tedavilerle ilgili bilgi paylaşıyorum. Dolayısıyla, her hasta benim gibi kendi sağlığı için yaptığı seçim ve uygulamalardan sorumludur.


4 Aralık 2013 Çarşamba

Kök Hücre Çalışmaları Nasıl Gidiyor

Kök hücre kullanımının kanser dahil çeşitli hastalıkların tedavisinde işe yarayabileceği bir süredir söyleniyor. Pekiyi ama nasıl? Kök hücre tedavisinin multipl sklerozda kullanıldığı çalışmalar ne aşamada? Üzerinde çalışılan yöntemler MS hastaları için ümit olabilir mi?

MS merkezi sinir sistemini tutan bir hastalık. Problemin kendi kendine saldıran bağışıklık sisteminin sinir hatlarını kaplayan myelin kılıfında oluşturduğu hasar ve boşluklar olduğu kabul ediliyor. Myelin kılıfının zedelenmesi sebebiyle sinir hücreleri (nöronlar) arasındaki iletim zayıflıyor. Nöronlar arasındaki elektrik sinyallerinin iletimi yavaşlıyor veya mesajlar kaybolabiliyor. Sonuçta duyusal, motor ve bilişsel kabiliyetler geçici veya kalıcı olarak kaybediliyor. Kök hücre tedavilerinde hedeflenen de diğer vücut hücrelerine dönüşme yeteneğine sahip kök hücrelerin aşılandıkları vücutta değişerek yeni myelin hücreleri oluşturması, hasarlı dokuların tamir olması ve böylece sinir iletiminin normale dönmesi.

Kök hücreler çoğalabilme ve özelleşip değişerek hasarlı dokuların yerini alabilme özelliklerinden dolayı bu kadar gözde. Kaynaklarına göre kök hücreleri sınıflandırıyoruz. Mesela yetişkin kök hücreleri, embryo kök hücreleri, kordon kanından elde edilen kök hücreler gibi. Kök hücrelerin farklı vücut hücrelerine dönüşebilme kapasiteleri kaynaklarına bağlı. Ayrıca tedavinin dışarıdan (hasta dışında birinden, embryodan vs.) alınan kök hücrelerle yapılacak olması, öncelikle  hastanın bağışıklık sisteminin baskılanmasını gerektireceği için tedavinin riskini artırır.

Stanford üniversitesinde henüz sadece laboratuvar fareleri üzerinde yapılan bir çalışma çok ilgi çekici. Bu araştırmada hastanın deri hücrelerinden kök hücre elde ediliyor. Çalışma ilerlediğinde kök hücrelerin soyulan myelin kılıfını yenilemesi beklenecek. Şimdilik metod deri hastalıklarında deneniyor. Kişinin kendi dokularından elde edilen kök hücreler kullanılacağı için bağışıklık sistemini baskılayıcı bir ön müdahaleye gerek kalmayabileceğini belirtiyor araştırma ekibinden Dr.Wernig.

Cambridge üniversitesinden bir ekibin yürüttüğü çalışmada hedef hastalığın gidişatını yavaşlatmak, hatta durdurup hastalığı geri çevirmek. Beyin ve omurilikte bulunan, fakat aktif olmayan kök hücrelerin ilaçlarla aktif hale getirilmesi amaçlanıyor. Böylece, beyin ve omurilik kendi kendini onarabilecek. Şimdilik, çalışma farelerde yaratılan MS benzeri hastalık modeli üzerinde yürütülüyor. İnsanlı deneylerin iyimser bir tahminle 5 yıl içinde, tedavinin de 15 yıl içinde başlayabileceği söylenmiş.

Dünyada onaylanan ve çoğu vakada uygulanan kök hücre tedavisi yöntemi, kemik iliğinden alınan kök hücreler kullanılarak, daha çok lenfoma, lösemi ve genetik bazı kan hastalıklarının tedavisinde deneniyor

MS’in şu sıralar kök hücreler kullanılarak yapılan tedavisi genelde şöyle gerçekleşiyor :  Hastadan kemik iliği alınıyor ve kök hücreler hastanın kemik iliğinden toplanıyor. Daha sonra kemoterapi ilaçlarıyla hastanın bağışıklık sistemi yok ediliyor. Kök hücreler hastaya aşılanıyor. Halen Amerika ve İngiltere’de bu yöntemin kullanıldığı çeşitli çalışmalar yürütülüyor. Meksika, Çin vs. çeşitli ülkelerde MS hastalarını kök hücre aktarımı yöntemiyle iyileştirmeye çalışan klinikler var.
 
 
Türkiye’de MS hastalığında kemik iliğinden nakil yöntemiyle yapılan kök hücre tedavisine bir örnek :
Tedaviyi gerçekleştiren Prof.Dr.Beşışık’ın ifadesine göre bu ağır bir tedavi. Herkes tolere edemiyor. Türkiye’de çok az sayıda MS hastasına nörologlarının tedaviyi gerçekleştirecek doktorlarla anlaşması üzerine uygulandı. Bu tedavide hasta seçiminin önemli olduğu söyleniyor. Bu konuyu merak ediyorsanız hasta seçim kriterleri ve tedavinin riskleri, başarı şansı konusunda nöroloğunuzla konuşabilirsiniz.

Şimdilik dünyada hiçbir yerde MS'te etkinliği ve güvenilirliği kanıtlanmış bir kök hücre tedavisinden bahsedemiyoruz. Çalışmalar deneysel. Belki de bu deneysel çalışmalar ve araştırmalar sonucu MS’in tedavisi ileride kök hücreler yoluyla olacak. Ne diyebilirim? Araştırma ekiplerinin ellerini çabuk tutmasını dilemekten başka…


Kaynaklar :

 
http://www.ms-uk.org/stemcells