Tıbbi mantarlar derken kastım ne? Geleneksel Çin tıbbında, Japonya gibi doğu ülkelerinde, Kuzey Amerika, iskandinav ülkeleri, Rusya gibi bahsedeceğimiz mantarların yetişebildiği kuzeyin soğuk iklimlerinde sağlığa faydaları binlerce yıldır bilinen, 90’lardan beri bir uyanışla batıda da bilinirlikleri artan bir grup mantarı kastediyorum. Mantar denince akla gelen bazı şapkalı mantarlardan beklenen psikotik özellikleri değil, sağlığı düzenleyen adaptojen (dengeleyici) özellikleriyle, sağlığa iyi gelen yanlarıyla öne çıkan mantarlar bunlar. Örnekse reishi, hindi kuyruğu, aslan yelesi …
Mantarları incelemeye başlayınca ilk öğrendiğim kelime “adaptojen” oldu. Yani gözlemlenen şu : mantar preparatını (çay, kapsül, tentür vs.) kullanan kişinin bağışıklık sistemi güçsüzse mantar bağışıklık sistemini güçlendirici etki gösteriyor. Bağışıklık sisteminin aşırı çalışması sözkonusu ise, bu sefer mantarın etkisi bağışıklık sisteminin çalışmasını dengeleyerek bağışıklık sisteminin faaliyetini azaltmak. Tansiyon sorununda yüksek tansiyonu düşürücü, alçak tansiyonu yükseltici etki görmeyi bekleyebilirsiniz.
Tıbbi mantarlar aşağıda fotoğraflarını da göreceğiniz gibi genellikle henüz ayakta veya yıkılmış, ölmekte olan ağaç gövdelerini mesken tutuyor. Mantarın gövdesi, yani miselyum denilen kısmı sinir ağı gibi toprak içinde veya ağacın gövdesi içinde yayılmış halde bulunuyor. Elverişli iklim koşullarında huş, katran ağacı (hemlok) gibi ağaçların gövdeleri üzerinde mantarın meyvesi görülebilir.
REİSHİ (Ganoderma Lucidum)
Reishi mantarın japonca ismi. Çincede “lingzhi” olarak biliniyor. Ağaçlarda yetişen mantarlardan en bilineni ve hakkında yapılmakta olan bilimsel araştırma sayısı en fazla olanı. Reishi mantarında bulunan polisakkaritler, triterpenler ve diğer bileşikler sağlığı farklı yönlerden olumlu etkiliyor. Bu etkiler diyabet, anksiyete bozukluğu ve depresyon, acı/ağrı yönetimi gibi geniş bir yelpazede deneyimlenebiliyor.
Reishinin karaciğeri temizlediği, böylece vücudu arındırdığı söyleniyor. Antibakteriyel, antifungal ve antiviral özellikleriyle vücudu zararlı mikroorganizmaların sebep olduğu enfeksiyonlardan koruyor. Ayrıca bazı merkezlerde kanserin standart tedavisinin yanısıra reishi mantarının kullanıldığı da biliniyor. Serbest radikallere karşı etkili olduğu için yaşlanmanın etkilerini hafiflettiği, hatta düzenli ve uzun süreli kullanımın ömrü uzattığı bile söyleniyor. Reishi uzakdoğuda “ölümsüzlük mantarı” ve “mantarların kraliçesi” olarak bilinirmiş.
https://www.youtube.com/watch?v=v64C2rUUZ7g Reishinin 5 faydası
Pekiyi mantarların kralı hangisi derseniz : chaga imiş.
CHAGA
Görünümü alıştığımız toprakta yetişen şapkalı mantarlardan çok farklı. Bu mantar da Rusya, İsveç, Kuzey Amerika gibi soğuk iklimlerde bazı huş, kayın, gürgen ağaçları üzerinde yetişiyor. İçindeki melanin mantarın dış yüzeyine tipik siyah rengini veriyor. Odunsu mantarın içi ise turuncumsu. İçinde sterol, polifenol ve polisakkaritler gibi yararlı bileşiklerle beraber melanin, süperoksit dismütaz (SOD) gibi antioksidanlar da bulunmaktaymış.
https://www.youtube.com/watch?v=0Q2dGq6tISc Superfoodevolution kanalının Chaga tanıtımı
ASLAN YELESİ (Hericium eriniciea)
Aslanyelesi mantarı bağışıklık sistemini güçlendirici, sinir sistemini ve beyni destekleyici etkileriyle tanınıyor. Bu özelliklerin harekete geçirilebilmesi için toz mantarın ısıyla veya alkolle ekstre edilmesi gerekiyor. Böylece sert hücre duvarları yıkılarak mantarın içindeki faydalı bileşikler biyolojik olarak ulaşılabilir hale geliyor.
https://www.youtube.com/watch?v=fLN5QENLgZ4 Aslanyelesi
Aslanyelesinin bağışıklık sistemini dengeleyici ve düzenleyici etkileri, sindirim sistemini düzenleyici ve tamir edici etkileri önemli. Ama bizleri en çok ilgilendirecek olan özelliği beyin ve sinir sistemi için bir süper yiyecek olarak anılması. Aslan yelesinin sinir hücrelerini yeniden oluşturabildiği söyleniyor. Sinir büyüme faktörünü (Nerve Growth Factor) uyarabilen başka bir doğal gıda, takviye (henüz) bilinmiyor.
Sinir sistemine faydalarından haberdar olunca ve iherb'den verdiğim sipariş gümrüğe takılınca bu mantarı Türkiye'de nasıl bulurum diye düşündüm. Cevap : Denizli'de bulunan Agroma Mantar. Çeşitli mantarları yetiştiriyorlar. Yemeklik ve toz halde edinebilirsiniz. Bir bağlantım yoktur. Tıbbi mantar arayanların işini kolaylaştırmak için iletişim bilgilerini de ekliyorum.
https://www.agromantar.com/satislar/index.php
https://www.agromantar.com/iletisim.html
Sinir sistemine faydalarından haberdar olunca ve iherb'den verdiğim sipariş gümrüğe takılınca bu mantarı Türkiye'de nasıl bulurum diye düşündüm. Cevap : Denizli'de bulunan Agroma Mantar. Çeşitli mantarları yetiştiriyorlar. Yemeklik ve toz halde edinebilirsiniz. Bir bağlantım yoktur. Tıbbi mantar arayanların işini kolaylaştırmak için iletişim bilgilerini de ekliyorum.
https://www.agromantar.com/satislar/index.php
https://www.agromantar.com/iletisim.html
Sizlere birkaç ağaç mantarı çeşidinden daha bahsetmek istiyorum. Şimdilik bir ara verip bu yazıyı yayınlayacağım. Eksikleri sonra tamamlarım.
Bu yararlı mantarlardan mahrum kalmadığımız (reishi neyse ki şimdilik bulunabiliyor) ve gerçek tedavilere ulaşabildiğimiz günlere ...
Kaynaklar
https://www.youtube.com/watch?v=7agK0nkiZpA Paul Stamets tıbbi mantarların geçmişini ve kanser gibi sağlık sorunlarında kullanımını anlatıyor
https://us.foursigmatic.com/blog/the-power-of-healing-mushrooms-7-types-you-should-try-now - Ticari bir site ama mantarlı kakao ve kahve görüntülerine dayanamadım (“Güzel ve yalnız” ülkemizde gümrüğe takılacağı endişesiyle benzer ürünleri deneyemiyorum :( haliyle)
